در جست و جوی حقیقت

بسم الله الرحمن الرحیم

معرفی کتاب 150 هشتگ #نهضت_سواد_رسانه‌ای

این مطلب در ماهنامه «رشد مدرسه فردا» در اردیبهشت 1395 منتشر شده است. (لینک)

مارشال مک لوهان معتقد بود در آیندة پیش رو آدم‌های بی‌سواد کسانی نیستند که خواندن و نوشتن را ندانند، بلکه کسانی هستند که سواد رسانه‌ای را نیاموخته‌اند. سال هاست که در نظام آموزشی بسیاری از کشورهای دنیا (بیش از 90کشور) همچون کانادا، ژاپن، آمریکا، آلمان، انگلیس، استرالیا و آفریقای جنوبی، «سواد رسانه‌ای» یک واحد درسی در مقاطع مختلف تحصیلی به شمار می‌رود.

در ایران نیز از اواسط دهة هشتاد سواد رسانه‌ای تأکید نخبگان دانشگاهی و رسانه‌ای بر ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای به اقشار مختلف جامعه منجر شد تا در سال‌های اخیر هم‌اندیشی‌ها و همایش‌های زیادی با موضوع سواد رسانه‌ای در فرهنگ‌سراها و مدارس کلان‌شهرهایی همچون تهران، مشهد و اصفهان برگزار شود. گنجانده شدن درس هایی  با موضوع آموزش رسانه ای در کتاب های درسی متوسطه اول و تالیف کتب تخصصی سواد رسانه ای برای مخاطبان دانشگاهی و اصحاب رسانه نیز از دیگر اقداماتی بوده که در سال های اخیر برای پیشبرد آموزش رسانه ای انجام شده است.

اما تا عمومی‌تر شدن سواد رسانه‌ای در ایران هنوز راه زیادی باقی‌مانده است . گرچه عموم مردم به اقتضای سبک زندگی روزمره، استفاده کننده از رسانه ها هستند اما از آن جا که کمتر با مباحث تخصصی و دانشگاهی حوزه‌ی رسانه‌ها آشنایی دارند از حرکت هایی که تا امروز در  حوزه آموزش رسانه ای انجام شده است جدا مانده اند. برای آموزش عمومی سواد رسانه ای باید نهضت سوادآموزی رسانه‌ای گسترش پیدا کند. نهضتی مشابه نهضت سوادآموزی در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی.

همین مساله انگیزه ی اصلی مؤلفان کتاب «150هشتگ» برای نگارش کتابی با مخاطب عام بوده است. کتابی که اگر چه نویسندگان آن خود از جامعه ی دانشگاهی هستند اما ترجیح داده اند با قلمی شیوا و گرافیکی جذاب، گامی هوشمندانه در جهت ترویج سواد رسانه ای برداشته اند.

بخش ابتدایی کتاب با عنوان الفبای سواد رسانه ای مقدماتی در مورد سواد رسانه ای، تاریخچه ی سواد رسانه ای در ایران و جهان و علل اهمیت موضوع به مخاطب عرضه شده است. اما مهم ترین  بخش کتاب «دهه سواد رسانه ای» نام دارد. نام گذاری این بخش به عنوان «دهه» به دو  علت است. اول به این دلیل که  اتحادیة اروپا، دهة حاضر را دهة سواد رسانه‌ای نامیده و نویسندگان با تاکید بر این مساله در پی توجه مخاطبان به اهمیت نهضت سواد رسانه ای در دنیای امروز هستند. اما دلیل دوم توضحیات و توصیه های «ده گانه» ای است که در مورد رسانه های مختلف و در 15بخش به مخاطب عرضه شده است. وجه تسمیه ی کتاب به نام «150 هشتگ» هم از همین جا سرچشمه می گیرد: ۱۵ فصل و در هر فصل ۱۰ نکته راهبردی که در مجموع می‌شود ۱۵۰ نکته راهبردی برای استفاده از رسانه‌ها.

نویسندگان در این بخش کوشیده اند تا ضمن توصیف موجز و دقیقی از مختصات هر رسانه و برشمردن فرصت ها و محدودیت های آن ، توصیه ها و راهکارهایی جهت استفاده ی هوشمندانه از رسانه ها نیز به مخاطب  ارائه کنند .  ابتدای هر فصل 10 جمله ی کلیدی در قالب یک طرح اینفوگرافیک به مخاطب عرضه شده تا مخاطبی که حوصله یا نیاز به مطالعه ی تفصیلی جزئیات نکته ها را ندارد از آن بهره ببرد. ضمن اینکه طراحی تمام رنگی و خلاقانه، جذابیت خاصی به کتاب بخشیده که مخاطب را از هر سن و تحصیلاتی جذب عکس‌های خلاقانه، کاریکاتورهای مفهومی و داده نماهای متنوع می نماید.

کتاب «150 هشتگ» با عنوان فرعی «#نهضت_سواد_رسانه_ای» با قلم دکترسیدبشیر حسینی و حسین حق پناه در دویست صفحه و توسط انتشارات مسیر به چاپ رسیده و در دسترس علاقه مندان به استفاده ی هوشمندانه از رسانه ها قرار گرفته است.

مطالعه ی  «150هشتگ»  را علاوه بر عموم مخاطبان به ویژه به معلمان، فعالان فرهنگی و پدران و مادران فرزندان امروز توصیه می کنیم.