مروری بر «زبان، تلویزیون، سینما و اوقات فراغت» - دوره حیات اندیشه (سطح 2) - باشگاه اندیشه پژوهان

روز سه‌شنبه هفته گذشته (پانزدهم اسفندماه)، پنجمین و آخرین نشست از  سطح دوم دوره مطالعاتی آثار  شهید آوینی با عنوان حیات اندیشه با سخنرانی جناب آقای حسین حق‌پناه برگزار شد‌.

در این نشست که با حضور پر شور و فعال مخاطبین عزیز همراه بود، آقای حق‌پناه به توضیح و تشریح مقاله «زبان، تلویزیون و سینما، و اوقات فراغت» پرداخت و خاطرنشان کرد: دو نکته مهم و اساسی که در این مقاله بررسی می‌شود بحث اوقات فراغت و زبان است. واژه‌ی اوقات فراغت برمی‌گردد به دوران قبل از رنسانس و سوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که آیا قبل از آن هم مفهوم اوقات فراغت وجود داشته است یا خیر؟

وی در ادامه با اشاره به اینکه در گذشته کار کردن جزئی از هویت و جوهره افراد به حساب می‌آمده است بیان کرد: در زمان حال کار کردن جزئی از هویت افراد به حساب نمی‌آید و شر واجب به حساب می‌آید اما برای تشویق افراد به کار تدابیری می‌اندیشند که فرد در ازای کار پاداشی دریافت کند مثل دادن زمان استراحت، مرخصی و … . ولی با این وجود، باز هم کار برای سازندگی شخصیت به کار نمی‌رود و ارزش به حساب نمی‌آید و تشویقات جانبی است که کار را تحمل‌پذیر می‌کند.

آقای حق‌پناه با بیان اینکه زندگی با مفهوم فراغت مترادف شده است، افزود: زیست ما در رسانه مطابق زیست ما در جامعه است و دستورالعمل تلویزیون با هدف فراغت و با سبک زندگی دنیوی شکل گرفته است. ما برای استفاده درست و دینی از تلویزیون که هم بتواند مفید باشد و هم بتواند برای مخاطب جذاب باشد باید دستورالعملی متناسب با خود برای آن تدوین کنیم.

وی ضمن بیان اینکه تا کجا باید از این وسایل استفاده کرد و به آنها دل بست، ادامه داد: باید تا جایی از این وسایل استفاده کرد که اراده‌ی ما را برای ادامه زندگی دینی مختل نکند و هر جا این اتفاق بیفتد باید جلوی آن ایستاد و با آن مقابله کرد.

آقای حق‌پناه در پایان اشاره کردند: برای دینی شدن و در مسیر درست قرار گرفتن عملا راهی جز اینکه هنرمندان و افرادی پرورش یابند که همه‌ ابعاد فنی، فلسفی، و همینطور کلید واژه‌ی اصلی سیدمرتضی آوینی یعنی زیست دینی را داشته باشند وجود ندارد؛ و این زیست دینی است که باعث می‌شود هیچوقت اراده‌ی آنها برای استفاده صحیح از رسانه‌ها نقض نشود.

حیات اندیشه، دوره مطالعاتی آثار شهید سیدمرتضی آوینی است که سطح دوم آن با محوریت کتاب «آینه جادو، جلد یک» در بهمن‌ و اسفندماه سال ۱۳۹۶ برگزار گردید.

 

 

جادوی پنهان و خلسه نارسیسی - دوره حیات اندیشه (سطح 2) - باشگاه اندیشه پژوهان جوان

در  نشست صمیمی با دوستان شرکت کننده در سطح دوم دوره حیات اندیشه به توضیح و تشریح مقاله "جادوی پنهان و خلسه نارسیسی" پرداختم.

عزیزان موسسه مسیر، مهم ترین مباحث جلسه را اینگونه فهرست کرده اند:

• اگر رسانه یک ابزار است، چرا هنوز نتوانسته‌ایم از تلویزیون و سینما آنچنان که شایسته است استفاده کنیم؟ این نقطه آغاز صحبت شهید آوینی در حوزه سینما است.
• اگر قرار بود #سینما صرفا یک ابزار باشد و مانند هر #ابزار دیگری همچون مداد، صندلی و ... از آن بهره ببریم، پس چرا بعد از گذشت ۳۹ سال از انقلاب اسلامی ما نتوانستیم آنچنان که باید از آن استفاده کنیم؟
•  آیا رابطه مخاطب با سینما بر اساس اختیار است یا اجبار؟ آیا میان مخاطب و سینما #دیالوگ برقرار است یا مونولوگ؟ آیا همین چک کردن ساده گوشی‌های همراه بر اساس آگاهی و اختیار انجام می‌پذیرد یا عاملی دیگر ما را بصورت ناخودآگاه به این عمل وادار می‌کند؟ اصلا آیا ما امیر رسانه‌ها هستیم یا اسیر رسانه‌ها؟!
• در برخی مواقع مخاطب در مواجهه با رسانه می‌پندارد که در حال توجه و فکر کردن است در حالی که به شدت تحت تأثیر محتوای آن قرار گرفته و نمی‌تواند آنطور که باید بیاندیشد.
•  نیل پستمن در کتابش بیان می‌کند جذابیت و تصاویر متفاوت و متحرک تلویزیون کودک را طوری رشد می‌دهد که او عادت می‌کند به جای آن کنجکاوی‌های شیطنت‌آمیزی که هر کودکی دارد و به سمت آن می‌رود دچار یک #بی_تفاوتی و رشدی سطحی شود.
• شأن انسان بالاتر از آن است که به اسباب و وسایل #تعلق پیدا کند. رشد انسان در مسیر تعالی به سوی حق و مدارج نهایی آن، به قطع تعلق نسبت به اشیا و یأس از اسباب منتهی خواهد شد. شهید آوینی بحث را کاملا توحیدی مطرح می‌کند و #مک لوهان و دیگر اندیشمندان را کنار می‌گذارد و رشد را تماماً مد نظر قرار می‌دهد و می‌گوید #رشد تفکر دینی یعنی قطع تعلق از هرچیزی غیر از خدا. آوینی در پایان می‌گوید: «پیشنهاد ما آن نیست که ابزار تکنولوژیک را به دور بیاندازیم. آنچه که ما باید خود را از آن در امان نگه داریم مرعوب و مفتون شدن در برابر تکنولوژی است و فقط در این حالت است که می‌توان بدون وابستگی از علوم رسمی و محصولات تکنولوژیکی آن در خدمت غایات مقدس دینی سود جست».